कॅलेंडर (Calendar) — मराठी नोट्स

📅 महिने व आठवड्याचे दिवस

Gregorian (सामान्य) कॅलेंडर मध्ये 12 महिने असतात — खाली इंग्रजी नाव व मराठी अनुवाद व दिवसांची संख्या:

आठवड्याचे दिवस (मराठी)

सोमवार, मंगळवार, बुधवार, गुरुवार, शुक्रवार, शनिवार, रविवार

🔁 लीप ईयर (Leap Year) नियम

Gregorian कॅलेंडरमध्ये लीप ईयरचे नियम (ज्या वर्षांत फेब्रुवारी 29 दिवसाचा असतो):

1. जर वर्ष 4 ने विभाज्य असेल → सामान्यतः Leap Year.
2. पण जर वर्ष 100 ने विभाज्य असेल → तो Leap Year नाही, जोपर्यंत तो 400 ने विभाज्य नसेल.
3. म्हणजे: 2000 हे Leap Year (कारण 400 ने विभाज्य), परंतु 1900 Leap Year नाही (100 ने विभाज्य परंतु 400 ने नाही).

📐 दिवस शोधणे — Zeller's Congruence (सोप्या शब्दात)

कुणत्या दिवशी एखादी तारीख पडेल हे शोधण्यासाठी अनेक सूत्रे आहेत — एक विश्वसनीय आणि परीक्षाभिमुख पद्धत म्हणजे Zeller's Congruence. हे सूत्र Gregorian कॅलेंडरसाठी खालील प्रकारे वापरता येते.

सूत्र (संक्षेप)

        Given: day = d, month = m, year = y
        If m = Jan or Feb → m += 12; y -= 1
        Let K = y % 100 (year of century)
        Let J = Math.floor(y / 100) (zero-based century)
        h = (d + Math.floor((13*(m+1))/5) + K + Math.floor(K/4) + Math.floor(J/4) + 5*J) % 7
        Day of week: 0 = Saturday, 1 = Sunday, 2 = Monday, ... 6 = Friday
        

🛠️ इंटरॅक्टिव्ह टूल्स — तारीख गणित

1) दोन तारखा मधला फरक (days)

2) एखाद्या तारखेत दिवस जोडा (Add days)

3) महिना व्यू — Month Calendar Generator

✍️ उदाहरणे व परीक्षाभिमुख प्रश्न

Quick Revision — थोडक्यात

• Gregorian कॅलेंडर: 12 महिने; Feb = 28/29 (Leap).
• Leap year rule: divisible by 4, except centuries not divisible by 400.
• Zeller's Congruence — दिवस शोधण्यासाठी एक प्रभावी सूत्र (Jan/Feb special handling).
• Dates arithmetic — JS Date UTC वापरून गणित करणे (timezone सुरक्षित).