काल म्हणजे काय? — संक्षेप

भाषेत क्रिया घडणाऱ्या वेळा/काळ दर्शविण्यासाठी क्रियापदाचे रूप बदलले जाते. मराठीत प्राथमिक तीन काळं—वर्तमान (Present), भूत (Past), आणि भविष्य (Future)—अधिक महत्त्वाची आहेत. परीक्षेत या काळांचे रूप, रूपांतरण आणि क्रमबद्धता विचारली जाते.

वर्तमान काल (Present Tense)

परिभाषा: सध्या चालू असलेली क्रिया किंवा सामान्य सत्य दर्शवते.

रचना (साधी रूपे)

उदाहरणे

भूत काल (Past Tense)

परिभाषा: पूर्वी घडलेली क्रिया दर्शवते. भूतकाळात विविध उपप्रकार असतात — साधा भूत, परिपूर्ण भूत, अपूर्ण भूत इ.

साधा भूत (Simple Past)

परिपूर्ण भूत (Perfect Past)

"लेला/ली/लेले" किंवा "गेला/गेली/गेले" यासारखे कृदंत रूप वापरून परिपूर्णता दर्शवतात.

भविष्य काल (Future Tense)

परिभाषा: येणाऱ्या काळात होणारी क्रिया दर्शवते. मराठीत भविष्यकाळासाठी अनेक रूपे आहेत — साधा भविष्य, निकट भविष्य (going to), शक्यता दर्शविणारी रूपे इ.

साधा भविष्य (Simple Future)

रूपांतरण नियम (एक नजर)

1. वर्तमान → भूत: काळ बदलवताना क्रियापदाच्या शेवटी योग्य भूतकालीन रूप (कृदंत/परिपूर्ण) लावा; विभक्ती आणि लिंग जुळवा.
2. भूत → भविष्य: भूतकाळातील कृदंत काढून भविष्यकाळीन रुप वापरा; कालवाचक शब्द बदला (उदा. "काल" → "उद्या").
3. वर्तमान → भविष्य: क्रियापदाचे भविष्य रूप वापरा आणि आवश्यक विभक्ती जोडा.

रूपांतरण उदाहरणे

सराव प्रश्न

1. खालील वाक्याचे भूत व भविष्य रूप लिहा: "मी भाकीत करतो."
2. "तो गेला" या वाक्याला वर्तमान व भविष्यात बदला.
3. साधा भूत व परिपूर्ण भूत यात फरक तीन वाक्यात दाखवा.
4. खालील वाक्यांचा काळ ओळखा: "तिने नोकरी सोडली होती."
5. वर्तमान → कर्मवाच्य रूपांतरण करा: "राम फळ खातो."

FAQ